EN AVOIR (OU PAS), Laetitia Masson, Fr 1995
met Sandrine Kiberlain, Arnaud Giovaninetti en Claire Denis

Een fervent bioscoopbezoeker, zoals ik, kent de kneepjes van het vak.
Zelden is een film nog spannend, verrassend of ontroerend. Maar zo nu
en dan zie ik een film die mij wekenlang vervuld van een warme gloed.
Een personage of een beeld dat mij bijblijft, dat zich niet laat vangen
in een filmzaal, zodat ik mij afvraag of het nu aan mij of aan de film
heeft gelegen. Ergens is er een vonk overgeslagen.

Tegenwoordig zoek ik zulke momenten bij toneel of documentaires die een
intense en kritische blik beter verdragen. Maar na het zien van EN
AVOIR (OU PAS) was ik weer helemaal blij. EN AVOIR (OU PAS) (hebben (of
niet)) gaat over een jonge vrouw, Alice, die ontslagen wordt van
lopendebandwerk in een fileerfabriek in Noord-Frankrijk.  Ze wast de
vislucht van haar lichaam, koopt een feestelijke jurk en ze ontkurkt
een fles champagne om haar stemming op te beuren. Maar het mag niet
baten, de moedeloosheid slaat toe. Na een paar wanhopige, maar
onsuccesvolle, sollicitaties besluit ze om haar leven een nieuwe start
te geven.  Ze reist naar Lyon om daar werk te zoeken. In het hotel waar
ze tijdelijk haar intrek neemt verblijft ook Bruno, een bouwarbeider,
die vanwege eenzaamheid zijn appartement is ontvlucht en bij zijn
vriend, die in het hotel werkt, logeert.

Dat Alice en Bruno toenadering tot elkaar zoeken is al snel duidelijk,
maar de werkloze Alice en de stenenschouwer Bruno missen de sociale
vaardigheden en het zelfvertrouwen om de andere voor zich te winnen.
Het gebrek aan waardigheid en flair maakt ze menselijk en kwetsbaar.
Alsof aan de onderkant van de samenleving  mensen hun eigen leven
moeten inrichten en hun eigenwaarde moeten vinden omdat de maatschappij
ze heeft afgedankt.  Ze zijn in een positie gemanouvreerd van waaruit
ze moeilijk hun eigen leven positief kunnen beschouwen, en waarin ze
voor hunzelf en anderen geen aangenaam gezelschap kunnen zijn.  Alice
kat Bruno af als hij een praatje met haar probeert te maken in de bar
van het hotel. En later neemt Bruno Alice mee op een, nogal
onromantisch, uitje tijdens een voetbalwedstrijd.

Als ze elkaar dan toch vinden, mede door de doortastendheid van Alice,
kunnen ze zich weer met opgeheven hoofd onder de mensen begeven. Het
banale einde is de maakster van EN AVOIR, Laetitia Masson, vergeven,
want de film is vergeven van de mooie momenten en interessante,
menselijke personages.  Het is een sociaal bewogen drama waarin de
mensen centraal staan en ook nog eens uitstekend wordt geacteerd.

Fijn om te zien dat ik niet alleen bent in mijn aardse leven, met het
dagelijkse geploeter, de wereldse zorgen en het onvolmaakte geluk.
Ondanks de specifieke sociale context zijn de thema's van EN AVOIR
universeel. EN AVOIR is geen trieste film. De kracht van de personages
is de schoonheid van de film. Personages die je direct in je hart wil
sluiten.